Page 31 - Biologia na czasie 3 - podręcznik, zakres rozszerzony

5.3. Wentylacja płuc i wymiana gazowa

Na wymianę gazową wpływa również wzrost a następnie – zaniki pamięci i zaburzenia koor-
ciśnienia. Podczas nurkowania wzrost ciśnie- dynacji ruchowej. Z kolei podczas wynurzania
nia zewnętrznego zwiększa rozpuszczanie się ciśnienie maleje i następuje wydzielanie się
w tkankach gazów zawartych w powietrzu odde- gazów do przestrzeni międzykomórkowych oraz
chowym. Szczególne znaczenie mają zmiany do krwi. Jeśli wynurzanie przebiega zbyt szybko,
zawartości azotu. Przy ciśnieniu panującym na to gromadzące się pęcherzyki tworzą zatory
poziomie morza w tkankach człowieka znajduje gazowe, które blokują przepływ krwi w naczy-
3
się ok. 1 dm azotu. Wzrost ciśnienia zewnętrz- niach krwionośnych i są przyczyną uszkodzenia
nego o 1 atm (1 atm przypada na każde 10 m tych naczyń. Skutki zbyt szybkiego wynurzania
zanurzenia) powoduje rozpuszczenie dodatko- się noszą nazwę choroby dekompresyjnej (keso-
3

wego 1 dm gazu. Po przekroczeniu głębokości nowej). W jej profilaktyce stosuje się powolne,
30 m gromadzący się w organizmie azot ma dzia- wieloetapowe wynurzanie, które pozwala na
łanie podobne do alkoholu: początkowo powo- stopniowe usuwanie przez układ oddechowy
duje euforię oraz nadmierną pewność siebie, uwolnionego azotu.

 Nurkowanie głębinowe
Na dużych głębokościach panuje wysokie ciśnie-
nie, które podczas nurkowania powoduje rozpusz-
czanie się we krwi gazowego azotu pochodzącego
z powietrza. Zbyt szybkie wynurzanie się z wody
wpływa na spadek ciśnienia. W konsekwencji azot
gwałtownie uwalnia się z krwi, a jego pęcherzyki
tworzą zatory naczyniowe i uszkadzają tkanki.
Prowadzi to do choroby dekompresyjnej.

Nagłe zmniejszenie ciśnienia zachodzące podczas
odkręcania butelki z wodą gazowaną powoduje
intensywne uwalnianie się pęcherzyków dwutlenku
węgla rozpuszczonego w wodzie. Podobnie uwalnia
się azot rozpuszczony we krwi nurka podczas szyb-
kiego wynurzania się z wody.

Choroba dekompre-
syjna powoduje dusz-
ności, obrzęk płuc,
a nawet uszkodzenia
rdzenia kręgowego.

Chorobę dekompresyjną leczy się, wykorzystując
komorę hiperbaryczną, która stopniowo adaptu-
je chorego do zmian ciśnienia. W komorze tej do
oddychania stosuje się czysty tlen, który wspomaga
leczenie objawów choroby.

195